[ Pobierz całość w formacie PDF ]

uzyskać prawdziwe prawdopodobieństwo:
_ P(TAK/Bodziec) - P(TAK/Dystraktor) p 1 - P(TAK/Dystraktor)
gdy podstawimy P (TAK/Dystraktor) zamiast g. W tym przykładzie, gdzie P(TAK/Bodziec) =
5/6 i P(TAK/Dystraktor) = 1/6, rzeczywiste prawdopodobieństwo, p, rozpoznania bodz
ca
może być oszacowane na p = 0,8.
Przy pomiarze pamięci rozpoznawczej jest konieczne uwzględnienie poprawki na tendencję
badanego do falszywych alarmów przy elementach, które nie podlegaly uczeniu się.
Teoria detekcji sygnału
Psychologowie zaproponowali bardziej złożony i bardziej użyteczny sposób dokonywania
pomiaru pamięci rozpoznawczej niż tylko wprowadzanie poprawki na zgadywanie. Sposób
ten pozwala na głębsze zrozumienie tego, co dzieje się, gdy badany dokonuje fałszywego
alarmu. Czasami fałszywy alarm odzwierciedla zgadywanie ze strony badanego (jak zakłada
to analiza podana w poprzednim paragrafie), ale czasami stanowi odbicie silnego
przekonania. Na przykład badanych można poprosić o przypisanie stopnia pewności swoim
rozpoznaniom na skali od 1 do 7, gdzie 1 oznacza zgadywanie, a 7 wysoki stopień pewności.
Badani wskazują, że niektóre ich fałszywe alarmy (oraz poprawne rozpoznania) stanowią
zgadywanie, ale przypisują wysoki stopień pewności innym. Wielokrotnie zdarzyło mi się
dyskutować z badanymi, którzy twierdzili, że myliłem się, gdy mówiłem im, że jakieś słowo
nie pojawiło się na liście.
Jak to się dzieje, że badany wmówi sobie, iż jakieś słowo występowało na liście? Ważne jest
przyjrzenie się eksperymentowi nad rozpoznawaniem
-i-. i. _ ~ .. ., ..
z punktu widzenia badanego. Dystraktor pojawiał się w wielu kontekstach i badanemu może
pomylić się inny kontekst z danym kontekstem listy. Anderson i Bower (1974; patrz rysunek
8.3) prezentowali słowa na licznych listach. Badani często sądzili, że jakieś słowo pojawiało
się na właściwej liście, gdy występowało na poprzedniej, co jest zgodne z poglądem, iż
badani czasami mają kłopoty z określeniem kontekstu listy. Stwierdzają, że uczyli się
jakiegoś słowa, jez
eli pojawiło się ono w kontekście podobnym do kontekstu uczenia się.
Badacze zasugerowali, że mogą wystąpić inne podstawy podejmowania decyzji na temat tego,
czy jakieś słowo pojawiło się na właściwej liście. Jak napisałem wcześniej, powszechnie
uważa się, że badani odwołują się do ogólnego poczucia znajomości danego słowa; słowo,
które pojawiło się na sąsiedniej liście, może wydawać się szczególnie znajome i badani mogą
wywnioskować, że już je widzieli. Słowa z listy mogą wydawać się znajome także z innych
powodów i stąd być z
ródłem fałszywych alarmów.
Prawdopodobnie poza podobieństwem kontekstu i poczuciem znajomości również inne
czynniki wpływają na dokonywane oceny rozpoznawania. Te możliwe podstawy rozpoznania
sprawiają, iż jakieś słowo może być uznane za wskazujące, że było na liście. Na ogół słowo,
które znajduje się na liście, silniej dowodzi, że tam było, niż słowo, którego na liście nie było,
ale czasami sytuacja ulega odwróceniu.
Zaproponowano metodologię zwaną teorią detekcji sygnału dla modelowania tego, jak badani
podejmują decyzje, gdy muszą dokonać rozróżnienia pomiędzy dwoma tego rodzaju
bodz
cami. W przypadku pamięci roz
Kryterium
1 d'
Dystraktory Właściwe elementy
Prawidłowe Prawidiowe odrzucenia rozpoznania �U
Rysunek 8.4. Rozkład dowodów na rzecz właściwych elementów i dystraktorów w
eksperymencie nad rozpoznawaniem
34
KRAINA LOGOS www.logos.astral-life.pl
poznawczej zakłada się, że występuje rozkład pewności przynależności do listy dla słów,
które są na liście, i inny rozkład przynależności do listy dla dystraktorów. Rysunek 8.4
ukazuje te dwa rozkłady jako rozkłady normalne, jakimi na ogół są. Odzwierciedlają one
prawdopodobieństwo, że jakieś konkretne słowo ma określony poziom pewności. Większość
słów bodz
ców ma wyższy poziom niz
większość słów dystraktorów, ale zachodzi też
nakładanie się rozkładów i niektóre dystraktory mają wyższy poziom pewności niż niektóre
bodz
ce.
Badani wybierają jakieś kryterium oceny pewności, takie, że jeżeli słowo jest powyżej tego
kryterium, akceptują je, a jeżeli poniżej - odrzucają. Bodz
ce powyżej punktu kryterialnego
odpowiadają słowom poprawnie rozpoznanym. Dystraktory powyżej punktu kryterialnego
odpowiadają fałszywym alarmom. Proporcje tych dwóch typów słów mogą być zastosowane [ Pobierz całość w formacie PDF ]